KUZEY Kore önderi Kim Jong-un, ABD Lideri Trump ile Vietnam’daki görüşmesinden iki ay sonra dün Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile Rusya’nın uzakdoğusundaki Vladivostok kentinde görüştü. Putin ve Kim Jong-un ortasındaki tarihi tepe, Putin’in Kore yarımadasında nükleer silahlar sorunu tahlilinde Trump ile Kim ortasında aracı rolünü üstlenmeyi kabul etmesiyle sonuçlandı. Aracı vazifesinin birinci kuralını da açıklayan Putin, “Kuzey Kore, nükleer silahlardan vazgeçmesi için güvenlik ve egemenliğinin korunacağı garantileri istiyor” dedi. Putin, görüşmeden sonra tek başına yaptığı açıklamada, Kuzey Kore önderinin kendisinden görüşmedeki yeni ayrıntıları ABD cephesine aktarmasını rica ettiğini de söyledi.
PUTİN’İ BEKLETTİ
Genelde seyahatlerinde başka başkanları bekletmesiyle tanınan Rus başkan Putin, tarihi görüşmeden evvel Kuzey Kore önderini yarım saat beklemek zorunda kaldı. 40 dakika olarak planlanan görüşmenin tam iki saat sürmesi dikkat çekti. Heyetler ortasındaki görüşmelerden sonra Kim’in bilhassa Putin’den rica ettiği Rus yemeklerinin servis edildiği kabule geçildi. 2011 yılında babası Kim Jong-il’in ölmesinden bu yana birinci kere Rusya’ya giden Kim, Putin ile görüşmesinin akabinde Vladivostok kentinde turistik seyahate çıktı. İki ülke ortasındaki en son görüşme, 2011’de devrin Rusya Devlet Lideri Dimitri Medvedev ile Kuzey Kore’nin eski önderi Kim Jong-il ortasında yapılmıştı.
ABD’YE İLETECEK
Putin, doruğun akabinde basına tek başına yaptığı açıklamada şunları söyledi: “İlk tepeden hepimiz şad kaldık. Neleri görüştüğümüze gelince… İkili ilgilerde iktisat yüklü bahisler üzerinde durduk. Rusya’da çalışmakta olan Kuzey Koreli personelleri problemini, ülkelerimizi bağlayacak ve ayrıyeten Güney Kore’ye Rusya’nın Transsibirya demiryoluna çıkış sağlayacak demiryolu sınırını, petrol ve doğalgaz boru çizgileri inşasını ele aldık. Görüşmemizde Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan arındırılması konusunu da elbette geniş biçimde ele aldık. Bize nazaran bu sorunun kademeli olarak, adım adım tahlile kavuşturulması gerekiyor” dedi.
Putin’in ‘adım adım’ tahlil vurgusuyla Trump idaresinin sorunun tahlili için ‘acele ettiğini’ ima ettiği yorumu yapıldı. Rus önder, “Size bir sır vereyim. Kuzey Kore önderi kendisi benden Amerikan tarafına bugün görüştüklerimizi onlara anlatmamı rica etti. Kuzey Kore’nin durumunu ABD’ye elbette ileteceğim. Bu sorunun tahlili için yararlı ne yapılabilecekse biz yapmaya hazırız” tabirini kullandı.
‘BAŞKA SEÇENEK VAR’ MESAJI
CNBC haber sitesine konuşan ABD merkezli niyet kuruluşu Eurosia Group’tan Scott Seaman, Kim Jong-un’un ziyaret ile ABD cephesine ‘başka seçeneklere de sahip olduğunu’ göstermeyi amaçladığı yorumunda bulundu. Seaman’a nazaran, Putin’in görüşmede yer almasındaki bildiri ise Rusya’nın çıkarlarının ABD ve Kuzey Kore ortasındaki müzakerelerde dikkate alınmasını istemesi. CBS News haber sitesi ise Kore Yarımadası’ndaki mümkün bir tahlil için ikili mutabakatların kâfi olmayacağını vurgulayan Putin’in diğer ülkelerin de dayanak verdiği kapsamlı bir muahede sağlanması görüşünde olduğunu yazdı.
BİLGİ NOTU
Putin ve Kim ortasında görüşülen kıymetli mevzulardan birisi Kuzey Koreli emekçiler… Rusya’da Kuzey Kore iktisadına katkı sağlayan yaklaşık 30 bin Kuzey Koreli emekçi bulunuyor. BM yaptırımlarına nazaran Rusya’nın 2019’un sonuna kadar kelam konusu çalışanları ülkelerine geri göndermesi gerekirken, Kuzey Kore cephesi değerli bir gelir kaynağı olan emekçilerin kalması konusunda ısrarcı.
