“Dünyanın en genç profesörü” unvanını 26 yaşındayken alan ve Türk Einstein olarak anılan Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu, ölümünün 4. yılında anılıyor.
Hayata 19 Nisan 2015’te veda eden Sinanoğlu, moleküler biyoloji, kimya ve matematik ile Türkçe alanlarındaki çalışmalarıyla biliniyor.
Sinanoğlu, 1935’te babası Nüzhet Haşim Sinanoğlu’nun Türkiye Başkonsolosluğunda misyon yaptığı İtalya’nın Bari kentinde doğdu.
Ankara’da 1953’te Türkiye Eğitim Derneği’nin (TED) Yenişehir Lisesini birincilikle bitiren Sinanoğlu, TED tarafından Amerika’ya burslu kimya mühendisliği eğitimi için gönderildi.
ABD’de 1956’da, Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley) Kimya Mühendisliğini de birincilikle bitiren Sinanoğlu, 1957’de Massachusetts Teknoloji Enstitüsünden de birincilikle mezun olarak yüksek kimya mühendisi oldu. Berkeley’de 1959’da “Kuramsal Kimya” üzerine doktora yapan Sinanoğlu, iki yılda tamamladığı doktorası müddetince ABD Atom Gücü Merkezinde araştırmalarda bulundu.
26 yaşında profesör oldu
Harvard ve Yale üniversitelerinde 1961’de genç yaşta dersler veren Sinanoğlu, yeni buluşlarını, verdiği dersler ve yayınlarıyla dünyaya tanıttı. 26 yaşında profesör olan Sinanoğlu, Türkiye’de de kuramsal kimyanın gelişmesinde öncülük etti. 1973’te de Almanya’nın en kıymetli ödüllerinden biri olan “Aleksander Von Humboldt Bilim Ödülünü” kazanan birinci kişi olarak tarihe geçen Sinanoğlu, 1975’te Japonya’nın Memleketler arası Seçkin Bilim Mükafatını kazandı ve tıpkı yıl özel kanunla kendisine “Türkiye Cumhuriyeti Profesörü” unvanı verildi.
Sinanoğlu ulusal ve milletlerarası birçok unvana layık görülürken kuantum fiziği ve kimyası, moleküler biyoloji ve matematik alanlarında yüzlerce teorem geliştirerek, dünya bilim literatürüne değerli katkılarda bulundu.
Nobel Kimya Ödülü’ne iki defa aday gösterilen Sinanoğlu, canlılara biyolojik kimliğini veren DNA’ların şifresini çözerek, bilinmeyen tipten canlılar yaratmanın teorisini kurdu.
Ömrünü ulusal kültüre adadı
Oktay Sinanoğlu, bilimsel çalışmaların yanı sıra hayatı boyunca Türkçe ve ulusal kültürün korunması için de gayret sarf etti. Çok sayıda konferansa katılan Sinanoğlu, buralarda Türkçe eğitimin ehemmiyetine işaret ederek, kültür sömürgeciliği tehlikesine vurgu yaptı.
Bir söyleşisinde “Bir millet her kuşakta yine doğar. Bir milleti yaşatan kendi gelenekleridir. Binlerce yıllık tarihinden süzülerek gelen kültürüdür.” diyen Sinanoğlu, her fırsatta ulusal kültürün inşası ve korunmasında Türkçe’nin değerine dikkati çekti.
Sinanoğlu, hayatını anlattığı bir röportajında ise İngilizler ve Amerikalıların tek gayesinin dünyayı sömürgeleştirmek olduğunu savunarak, “Aslında benim en büyük buluşum, İngiliz ve Amerikan numaralarıyla Türkçeyi yok etmek üzere yola çıktıklarını anlamam. Çağdaş dünyada bir ülkeyi sömürge haline getirmek için savaşla, topla uğraşmayacak, lisanından başlayacaksınız.” sözlerini kullandı.
Milli ve yerli olmayı önceleyen Sinanoğlu bir konuşmasında da “Bizde geçersiz çağdaş ve aydın sınıf yetiştirilmiştir. Her sömürgede bu türlü düzmece bir aydın sınıfı yetiştirilmiştir. Bunlar kendi kültüründen kopuk, kendi halkından tiksinen, kendi kültürüne yabancı ancak ortada halkçılık edebiyatı yapan tipler yetişmiştir.” tenkitlerinde bulundu.
Sinanoğlu birçok, Türkiye’deki eğitim meseleleri ve siyasi problemleri mevzu alan “Adam”, “Göçmen Hamamı”, “Bye Bye Türkçe”, “Hedef Türkiye”, “Dayatmalar Kabusu”, “İlerisi İçin”, “Ne Yapmalı”, “2050’ye 5 Kala: Dünyanın 105 Yıllık Tarihi” ve 3 ciltlik “Yeni Bilim Ufukları” kitap dizisini de kaleme aldı.
Oktay Sinanoğlu, 19 Nisan 2015’te, ABD’nin Miami kentinde, teneffüs yetmezliğine bağlı olarak tedavi gördüğü hastanede yaşama veda etti. Naaşı Türkiye’ye getirilen Sinanoğlu, İstanbul’da Karacaahmet Mezarlığı’nda toprağa verildi.
