ODTÜ Enformatik Enstitüsü Öğretim Üyesi Elif Sürer, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “İçindeki Müzik” projesine, yüksek lisans öğrencisi Elif Bozlak ile başladıklarını tabir etti.
Bir sanat enstalasyonu olarak başlayan projenin DNA’daki kromozomların gitar teli uzunluğuna ve ilgili notalara çevrildiği, mutasyonların LED’ler ve müzikle gözlenebildiği bir araştırma projesine dönüştüğünü bildiren Sürer, “bang. Arka Prix Innovation’da sergilenen projemiz, 92 şahıstan alınan datalarla Bologna’daki GOODTECHS 2018 akademik konferansında da sunuldu.” dedi.
“Müziğin tınısı bireyden şahsa kültürden kültüre değişebilir mi?” diyerek yeni bir çalışma yaptıklarını ve İTÜ Uluslarası Müzik and Bilimler Sempozyumu’nda sunduklarını lisana getiren Sürer, “Projemizde DNA’yı işitselleştirdik ve görselleştirdik diyebiliriz. Her insanı bir başkasından ayıran özelliklerini müziğe ve bir yandan da ışık sinyallerine ve animasyonlara dönüştürdük.” diye konuştu.
Sürer, projelerinde insan DNA’sının melodisini ve görselini çıkarabilen bilgisayar programı geliştirdiklerini bildirdi.
DNA’nın melodisi de varmış
ODTÜ Enformatik Enstitüsü Öğretim Üyesi Aybar Can Acar ise insan DNA’sında insanların birbirlerinden farklı olmalarına neden olan kromozomların olduğunu hatırlattı.
DNA’da büsbütün bireye ilişkin mutasyonların bulunduğunu belirten Acar, şu bilgileri verdi:
“Kromozomun tamamını tel üzere düşünürsek, bir saz ya da gitar teli olsun, bunu perdelere ayırdığımızı düşünelim. Sekanslama sonucunda bu perdelerde mutasyon olduğunda sırayla bu perdelere basarak bireye mahsus melodiyi çıkarmış oluyoruz.
Yazılımın yanında yaptığımız bir aletin üzerinde 1’den 22’ye kadar sayılar koyduk. Bu dinlenecek insanların her birinin kromozomundaki melodileri çalıyor ve bu melodinin hangi kromozomdan geldiğini gösteriyor. Böylelikle her beşere has bir melodi ortaya çıkarmış olduk. İnsan DNA’sı üzere DNA’nın mutasyonlarından üretilmiş her beşere has özellikler taşıyan bir müzik ortaya çıkmış oluyor. Böylelikle dünyada kimsede olmayan ve büyük ihtimalle de olmayacak bir müzik ortaya çıkarmış olduk.”
LED’ler de DNA’nın görselini çıkardı
ODTÜ Enformatik Enstitüsü yüksek lisans öğrencisi Elif Bozlak ise projelerinde 5 farklı kişinin DNA datalarını kullandıklarını anlattı.
Bireyler ortasında farklılıklar ya da benzerlikleri ortaya koyan kromozomlardaki mutasyonları LED aracılığıyla görsele ve sonrasında da müziğe çevirdiklerini bildiren Elif Bozlak, bununla ilgili bir de animasyon hazırladıklarını aktardı.
Dünya genelinde kendi çalışmalarına emsal çalışmaların yapıldığını lisana getiren Elif Bozlak, “Ancak DNA mutasyonları kullanılarak bireye özel bir müzik ve görsel çıkarılmasına daha evvel rastlamadık. Bu çalışmamızın birinci olduğunu düşünüyoruz. Kromozomların uzunluklarını farklı ayrı gitar teline eşitleyerek frekans kıymetlerine çevirdik. Sonrasında bu frekans bilgilerinden üzerine farklı sesler ve görseller, animasyonlar oluşturduk.” dedi.
DNA’daki mutasyonların hastalık manasına gelmediğini, bunların bireye has olduğunu lisana getiren Bozlak, “Amacımız eğlenceli ve dikkat cazibeli sistemlerle DNA’yı öğretmekti. Bunun için anket çalışmaları yaptık. İkiz insanlarda bile mutasyonların olduğunu bizim projemiz çok çarçabuk öğrencilere gösterebiliyor. Bunun için öğretici bir çalışma oldu.” değerlendirmesini yaptı.
“Bir kişi gelse benim de müziğimi çıkar dese çıkarabilir misiniz?” sorusuna Elif Bozlak, “Biraz vakit alır ancak çıkarırız. Biz kendi çalışmamızda, farklı insanların yayınlanmış DNA datalarını kullandık.” cevabını verdi.
