Alman kompozitör Ludwig van Beethoven 1802 yılında kardeşlerine yazdığı yürek burkan mektupta sağır olmanın kendisine Escort Kınık bir sürgün hayatı yaşattığını belirtiyor ve vefatı bile yeğlediğini tabir ediyordu
Beethoven bu mektubun yazılmasından sonra 25 yıl daha yaşadı ve en eksiksiz yapıtlarından kimilerini bu devirde yarattı Lakin kardeşlerinden Kınık escort daima birebir şeyi istedi Yaşadığı işitme kaybının araştırılması ve kamuoyuyla paylaşılması sayesinde dünya ile ortasının kendisinin vefatından sonra mümkün olduğunca düzeltilmesi ni
Beethoven’ın vasiyeti vefatından 2 asır sonra nihayet yerine Kınık escort Bayan getirildi Kendisiyle birlikte çalışmış bireylerin ve hayranlarının hatıra olarak sakladığı saç tutamlarından elde edilen DNA örnekleri üzerinde yapılan sekanslama çalışmaları Beethoven’ın sıhhat problemlerinin sebeplerini ve hayatının son devirlerinde yaşadıklarını gün yüzüne çıkardı
56 YAŞINDAYKEN ÖLDÜ, SEBEBİ 200 YILDIR MERAK KONUSUYDU
27 Mart 1827’de son nefesini veren Beethoven’ın hayatındaki en kıymetli hastalık 20’li yaşlarının ortasında başlayan işitme kaybıydı Buna ek olarak Beethoven vakit zaman yatağa düşmesine neden olan gastrointestinal belirtiler ve sarılık atakları yaşıyordu Yapılan otopside karaciğerinde siroz pankreasında iltihap ve dalağında şişme tespit edilmişti
Medikal biyografi araştırmacıları o günden beri Beethoven’ın 56 üzere genç denebilecek bir yaşta ölmesinin sebeplerini ve yaşadığı karaciğer hastalığının kaynağının ne olduğunu tartışıyordu
Beethoven’ın vefat nedeniyle ilgili gerçekler 200 yıldır merak ediliyor. Hayatının son 7 yılında iki defa sarılık atağı geçiren kompozitörün sirozdan öldüğü istikametinde yaygın bir kanı var. Araştırmacılar o günden beri Beethoven’ın mektuplarında, günlüklerinde, otopsi belgelerinde, hekimlerinin aldığı notlarda, 1863 ve 1888 yıllarında açılan mezarından elde edilen datalarda ipuçları arayarak bulmacayı çözmeye çalışıyor.
Beethoven’ın DNA’sını inceleyen bilim insanları işitme kaybına dair net bir açıklama elde edebilmiş değil Lakin araştırmacılar karaciğer hastalığına yatkınlığa neden olan birtakım genetik risk faktörleri tespit etti Dahası Beethoven’ın Hepatit B enfeksiyonu geçirmiş olduğu ve bunun siroza yol açan faktörlerden biri olabileceği de tabir edildi
Bilim mecmuası Current Biology’de dün yayımlanan araştırma DNA’nın asırlar evvel yaşamış bireylerin hayatlarına dair temel soruların cevaplanmasında bile ne kadar kıymetli bir rol oynadığını ortaya koyuyor Lakin hastalıkların birçok yalnızca genetik sebeplerden kaynaklanmadığından DNA’dan elde edilebilecek bilgilerin de bir hududu var
Kompozitörün genomunun sekanslandığı Almanya’nın Leipzig kentinde bulunan Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden antik DNA uzmanı Johannes Krause yaptığı yazılı açıklamada Öncelikli gayemiz Beethoven’ın sıhhat problemlerine ışık tutmaktı Bunların başında da 20’lerinin ikinci yarısında başlayan vakitle ilerleyen ve 1818 prestijiyle neredeyse büsbütün sağır olmasına neden olan işitme kaybı geliyor dedi
Stumpf tutamı
‘ZAMANDA SEYAHAT YAPIYORMUŞ GİBİ’
Araştırmayı The Washington Post için kıymetlendiren tıbbi genetik uzmanı Dr Robert Green Bu makaleye bayıldım Böylesine çok ünlü bir şahsa bu halde odaklanması Vakitte seyahat yapıyormuşuz üzere hissettiriyor dedi
Green makalenin spesifik soruları cevaplamaktan çok kimi ihtimalleri ortadan kaldırdığını yeni ihtimaller öne sürdüğünü ve birtakım özgün bulgular elde ettiğini belirtti
Geçmişteki ünlülerin hayatlarının DNA tahlili yoluyla araştırılması günümüzde hala tertibe oturmuş bir efor değil Zira o ünlülerden günümüze ulaşan uygun korunmuş örneklerin sayısı epey sonlu Üstelik bu cins araştırmalar etik tartışmaları da beraberinde getiriyor
Beethoven’ın hayatta olduğu yıllarda da ünlü olması araştırmacılar için az bulunabilecek bir fırsat Çünkü Beethoven’ın hayranlarının ve dostlarının hatıra olarak sakladığı saç tutamları değerli birer DNA kaynağı İngiltere’ye Avrupa’nın çeşitli ülkelerine ve ABD’ye yayılmış bu saçların bir kısmı özel koleksiyonlarda kimileri da müzelerde korunuyor
BEETHOVEN SAÇI DERKEN KEÇİ KILI ÇIKARSA…
Ancak Beethoven’ın saçı diye bilinen tutamların hepsi maalesef Beethoven’a ilişkin değil Üstelik bu durumun sorumlusu da Beethoven’ın ta kendisi
Şöyle ki Beethoven ölmeden bir yıl önce bir iş arkadaşının eşi hatıra olarak saklamak için kendisinden bir tutam saç istedi Beethoven’a hayranlığında pek samimi olan bayan bir eşek şakasının kurbanı oldu Beethoven ve sekreteri ünlü kompozitörün saçını kesmek yerine ağıldaki keçilerden birinin sakalından bir tutamı kesip bayana gönderdi Keçinin kılları doku ve renk olarak Beethoven’ın saçlarına çok benzediğinden bayan bu durumdan hiç şüphelenmedi
Anton Schindler 1840’ta yazdığı Beethoven biyografisinde bu olayı aktarıyor ve şu sözleri kullanıyordu
Kadın aziz üzere gördüğü Beethoven’dan kendisine kalacak bu anıya sahip olduğu için çok sevinmişti Kılları eşine dostuna gösterip duruyordu Lakin mutluluğunun doruğunda olduğu sırada Beethoven’ın sırrını bilen bir kişi kendisine maruz kaldığı kandırmacayı çıtlatıverdi
Beethoven bayanın yaşadığı üzüntüyü ve mahcubiyeti haber alınca bu sefer kendi saçından kesilmiş bir tutamı bayana gönderdi O günden bu yana Halm Thayer tutamı olarak anılan bu saçlar DNA araştırmacılarının kullandığı örneklerden birini oluşturdu
Moscheles tutamı
MEKTUPLARI ONAM SAYILDI
Araştırmanın etik tartışmalara takılmaması da tekrar Beethoven sayesinde oldu Belirttiğimiz üzere kardeşlerine yazdığı mektuplarda işitme kaybının araştırılması talebini sık sık yineleyen Beethoven böylelikle günümüzde aydınlatılmış onam dediğimiz gerekliliği karşılamış oldu
Krause Geçmişte yaşamış bir beşerden bir araştırma için alınabilecek bir onam varsa o da budur sözlerini kullandı
Beethoven 1802 yılında kardeşlerine yazdığı mektupta, hekimi Johann Adam Schmidt’in kendisi öldükten sonra hastalığının tespit edip duyurmasını istemişti. Mektup günümüzde Heiligenstadt Vasiyetnamesi olarak biliniyor. Lakin hekimi Beethoven’dan 18 yıl evvel hayatını kaybetti. Kelam konusu vasiyetname Beethoven öldükten sonra yazı masasının bilinmeyen bir gözünde bulundu. Mektupta Beethoven, işitme yetisini kaybeden bir kompozitör olarak hissettiği ümitsizliği anlatıyor ancak çalışmalarının kendisini hayata bağladığını belirtiyor ve ekliyordu: “Bu dünyadan besteleme dürtüsü hissettiğim tüm çalışmaları üretmeden ayrılmak istemiyorum.”
EN ÜNLÜ TUTAMLARDAN BİRİ OYSAKİ BAYAN SAÇIYMIŞ
Araştırmacılar DNA tahlili için sekiz farklı saç tutamından aldıkları saç teli parçacıkların kullandı Bunlardan en yenisi Beethoven’ın vefatından 7 yıl evvel kesilmişti Saçlara hijyenik şartlarda dekontaminasyon süreçleri uygulandı
Alınan örneklerden beş tanesi genlerinin yüzde 99’u Avrupa kökenli olan bir erkeğe aitti Uzmanlar bu saçların Beethoven’a ilişkin olduğuna ikna oldu En yeterli korunmuş saç tutamından elde edilen genom Almanya’nın Kuzey Ren Vestfalya eyaletinde yaşayan beşerlerle epeyce yakın alakalı görünüyordu
Beş saç örneğinden birini Beethoven Nisan 1826’da Piyanist Anton Halm’a kendisi ikram etmiş ve Das sind meine Haare Bu benim saçım demişti
Diğer yandan en ünlü Beethoven saçlarından biri olan Hiller tutamının aslında Aşkenaz Musevisi bir bayana ilişkin olduğu da bu çalışmayla ortaya çıktı Hiller tutamı üzerinde 20 yıldan fazla vakit evvel yapılan bir çalışmada Beethoven’ın kurşun zehirlenmesi tesiri altında olduğu ve hastalıklarının bir kısmının açıklamasının bu olabileceği öne sürülmüştü
Viyana’da yaşayan isimli patoloji uzmanı Christian Reiter araştırmacıların beş örneğin Beethoven’dan geldiği konusunda ikna edici datalar ortaya koyduğunu söyledi Geçmişte Hiller tutamı üzerine çalışmalar da yapmış olan Reiter tekrar de sonuçları değerlendirirken önlemli olunması gerektiğini çünkü tarihi örneklerde kontaminasyon riskinin büyük olduğunu belirtti
Hiller tutamının sahibi olan Ferdinand Hiller isimli gencin Yahudi olduğunu saçlara Ferdinand’ın annesinin DNA’sının bulaşmış olabileceğini vurgulayan Reiter Buna karşın kelam konusu araştırma bu değerli kompozitörün çektiği acıların çağdaş metotlarla araştırılması tarafında kıymetli bir adım dedi
Bonn’da bulunan Beethoven Konutu’ndaki saç tutamı
KARACİĞER HASTALIKLARINA GENETİK YATKINLIK BULUNDU
Saç tellerindeki DNA hasar görmüş olduğundan bilim insanları Beethoven’ın genomunun lakin 3’te 2’sini oluşturabildi DNA’da büsbütün kalıtsal hastalık sebeplerine dair bir şey bulunamadı Akabinde polijenik risk skorları kullanan uzmanlar hem genetik temeli hem de çevresel sebepleri olan hastalık risklerini araştırdı
İşitme kaybı ya da gastrointestinal hastalıklara sebep olacak risk sinyalleri de bulunamadı lakin Beethoven’ın karaciğer hastalıklarına eğilimli olduğu anlaşıldı Çölyak hastalığı otoimmün bir bozukluk laktoz intoleransı ya da irritabl bağırsak sendromu üzere ihtimallerin olmadığı da genetik test yoluyla kesinleştirildi
Buna ek olarak uzmanlar Hepatit B virüsüne ilişkin genetik işaretçiler de tespit etti Lakin hastalığı kronik mi yoksa yakın vakitte geçirilmiş bir enfeksiyon mu olduğu belirlenemedi Bilim insanları yüksek genetik risklere alkol tüketiminin ve Hepatit B hastalığının eklenmesinin Beethoven’ın vefatına neden olduğu düşünülen karaciğer hastalığını açıklayabileceğini belirtti Beethoven’ın kendisinin ve yakınlarının yazdığı mektuplar günlük alkol tüketimi ölçüsünün epeyce yüksek olduğuna dair ipuçları barındırıyordu
araştırma grubunun başkanı Tristan Begg Şayet alkol tüketimi uzun müddet boyunca gereğince fazlaysa genetik faktörlerin de tesiri düşünüldüğünde siroz için makul bir açıklama bulmuş olabiliriz Dürüst olmak gerekirse elde edebildiğimiz bilgilere minnet duymamız gerektiğini düşünüyorum dedi İngiltere’de bulunan Cambridge Üniversitesi’nde misyon yapan Begg Karmaşık hastalıkların genetik ögelerine dair kavrayışımız gelişme gösteriyor ve umarım bu alanlar da yetişebilir diye konuştu
Begg araştırmaların derinleştirilmesiyle bilhassa işitme kaybı konusunda daha fazla bilgi edinilebileceğini de belirterek Beethoven’ın genomunu araştırmacılara açarak ve öbür saç tutamlarıyla kronolojideki boşlukları doldurarak sıhhati ve geneolojisiyle ilgili cevaplanamamış soruların da karşılık bulabileceğini umuyoruz dedi
NESİLLER EVVEL DOĞAN O ÇOCUK BUGÜN KEŞFEDİLDİ
Yapılan tahlilde bir de araştırmacıları bile şaşırtan bir sonuç elde edildi Beethoven’ın Y kromozomunun Belçika’da yaşayan hayattaki akrabalarıyla eşleşmediği ortaya çıktı
Karşılaştırma yapılan şahıslarla Beethoven’ın ortak akrabası 16’ncı yüzyılda yaşamış olan Hendrik van Beethoven’dı Hendrik ile Ludwig ortasında geçen 7 jenerasyonda aile ağacındaki bayanlardan birinin kimliğinin bilinmeyen bir erkekten çocuk sahibi olduğu Beethoven’ın da baba tarafından bu çocuğun genlerini taşıdığı belirlendi
Araştırmacılardan biri olan Belçika Leuven Katolik Üniversitesi’nden genetik geneoloji uzmanı Maarten Larmuseau DNA bilgilerinin ve arşiv evraklarının bir ortaya getirilmesi yoluyla Ludwig van Beethoven’ın yasal ve biyolojik geneolojisi ortasında bir uyumsuzluk tespit ettik dedi
Boston Üniversitesi Beethoven Araştırmaları Merkezi Yöneticisi olan müzikoloji uzmanı Jeremy Yudkin de araştırmayı değişik bulduğunu belirtti ve Beethoven’ın sıhhat durumunu müziğini şekillendirdiği istikametinde ispatlar olduğunu söyledi
Beethoven’ın 1825 yılında gastrointestinal bir hastalık geçirdikten sonra yazdığı bir yapıtı örnek gösteren Yudkin partisyonların üzerinde İyileşmekte olan birinin ilahi güce duyduğu minnettarlığın kutsal şarkısı tabirlerinin yazdığını belirtti
Bununla birlikte Beethoven’ı anlamak için genetik kodundan ve hastalıklarından daha derin yollar olduğunu da kelamlarına ekleyen Yudkin İçimdeki müzikolog konuşuyor ancak her şeyden değerlisi şişmiş karnı bir yana ondan geriye yüzlerce aşkın müzik yapıtı kaldı dedi